Budziszyn był i jest politycznym oraz duchowo-kulturalnym centrum Serbołużyczan. Znajdują się tutaj najważniejsze kulturalne i polityczne instytucje Serbołużyczan. Istnieją szkoły i przedszkola, gdzie dzieci poznaja i uczą się języka serbołużyckiego.

Około 5–10 % mieszkańców miasta ma dzisiaj narodowośc serbołużycką. Miasto przyznaje się do swej kultury i historii niemiecko-serbołużyckiej, co widać chociażby w dwujęzycznych nazwach wszystkich ulic i placów oraz ważniejszych instytucji publicznych.

Kontakt

Serbołużycka Informacja Kulturalna/Serbska kulturna informacija

w Domu Serbołużyczan (Haus der Sorben)

Pracownice i pracownicy Serbołużyckiej Informacji Kulturalnej udzielają odpowiedzi na rózne zapytania dotyczące historii i kultury serbołużyckiej, organizują edukacyjne wycieczki grupowe do Budziszyna / Budyšina i na dwujęzyczne Łużyce. Współpracują i opiekują się dziennikarzami, filmowcami oraz innymi interesantami z kraju i zagranicy. Organizują wystawy i spotkania klubowe w pomieszczeniach Serbołużyckiej Informacji Kulturalnej, przygotowują kalendarze imprez kulturalnych odbywających się na obszarze dwujęzycznych Łużyc, pośredniczą w nawiązywaniu kontaktów z innymi intytucjami serbołużyckimi.

www.ski.sorben.com

DOMOWINA Związek Serbołużyczan/DOMOWINA Zwjazk Łužiskich Serbow

Domowina (pl. ojczyzna) została założona w 1912 roku jako instytucja dachowa serbołużyckich stowarzyszeń, od 1934 roku działa pod nazwą „Związek Serbów Łużyckich” Domowina występuje w roli reprezentanta interesów narodu serbołużyckiego. Zgodnie z tym Domowina ukonstytułowała się na nowo w 1991 roku jako towarzystwo oficjalnie zarejestrowane. Według nowego statutu towarzystwo angażuje sie na rzecz zachowania tożsamości, rozwoju, wspierania i upowszechniania języka, kultury oraz tradycji serbołużyckego narodu. Działaność Domowiny wywiera wpływ na historię polityczną i postrzeganie Serbołużyczan w przestrzeni publicznej od czasow pierwszej wojny światowej. Siedzibą jest Budziszyn/Budyšin. Od lat 50-tych używa symboliki trzech lipowych liści wyrastających z pnia z ośmioma korzeniami.

www.domowina.de

Grupa robocza ds serbołużyckich

Grupa robocza ds serbołużyckich doradza nadburmistrzowi we wszystkich sprawach serbołużyckich.

Muzeum Serbołużyckie

Imponująca historia i pulsująca życiem teraźniejszość z bogatymi, kolorowymi, wspaniałymi obyczajami – odwiedzający Muzeum Serbołużyckie zapoznaja się z bogactwem tradycji narodu Serbołużyczan. Interesujące wystawy dla całej rodziny przybliżają każdemu historię, rzemiosło, stroje ludowe, muzykę, literaturę i sztukę serbołużyckiego społeczeństwa.

www.sorbisches-museum.de

Niemiecko-Serbołużycki Teatr Ludowy

Niemiecko-Serbołużycki Teatr Ludowy jest jedynym dwunarodwym (bikulturalnym) teatrem w Niemczech. W programie znajdują się różnorodne spektakle teatralne w języku niemieckim i serbołużyckim: musikale, balet, opera i operetka oraz liczne koncerty. Przedstawienia serbołużyckie tłumaczone są na język niemiecki symultanicznie poprzez słuchawki.

www.theater-bautzen.de

Serbołużycki Zespół Narodowy

Serbołużycki Zespół Narodowy został założony w 1952 roku. Dzięki trzem profesjonalnym działom: balet, chór i orkiestra Zespół dba o zachowanie i przetrwanie kulturalnych tradycji Serbołużyczan. Są one nadal rozwijane i w połączeniu z nowoczesnymi środkami artystycznego wyrazu odnajdują się w sztuce współczesnej. Zespół występuje przede wszystkim na terenie dwujęzycznej ojczyzny.

www.sne-bautzen.de

Serbołużyckie gazety i czasopisma

Większość serbołużyckich gazet i czasopism jest wydawana przez Wydawnictwo Domowina. Należą tu: górnołużycki dziennik „Serbske Nowiny“, dolnołużycki tygodnik „Nowy Casnik“, miesięcznik poświęcony kulturze serbołużyckiej „Rozhlad“, ukazujące się co miesiąc pisma dla dzieci „Płomjo“ i „Płomje“, profesjonalne pismo pedagogiczne „Serbska šula“ i sorabistyczny periodyk „Lětopis“. Ponadto ukazuje się pismo „Katolski Posoł“ dla katolików i „Pomhaj Bóh“ dla ewangelickich Serbołużyczan.

Wydawnictwo Domowina/Ludowe nakładnistwo Domowina

Od 1958 roku Wydawnictwo Domowina pełni rolę wydawnictwa narodowego Serbołużyczan i patronuje całemu obszarowi serbołużyckiego piśmiennictwa, idąc śladami jego 450-letniej tradycji. Książki, gazety i czasopisma ukazują się w językach górnołużyckim, dolnołużyckim i niemieckim.

www.domowina-verlag.de

Smolerska Księgarnia i Wydawnictwo/Smolerjec kniharnja

MDR – Rozgłośnia Saksonia, Studio Bautzen/Serbski rozhłós

Radiostacja MDR 1 RADIO SACHSEN – SERBSKI ROZHŁÓS nadaje tygodniowo łącznie 21,5 godzin w języku górnołużyckim ze studia regionalnego Bautzen.

  • Nowości i informacje z obszaru dwujęzycznych Łużyc Górnych nadawane są w tygodniu codziennie w trzygodzinnym porannym programie od godz. 5 do 8 rano, w soboty od godz. 6 do 9 rano.
  • W niedzielę nadawany jest od god. 11 do godz. 14 kulturalny program rodzinny w jęzku górno- i dolnołużyckim.
  • Program dla młodych słuchaczy "Satkula" od 14 do 25 roku życia nadawany jest w poniedziałki od godz. 20.00 do 22.00. Własna audycja dla młodzieży w języku ojczystym dla tak małej grupy narodowej jaką są Serbołużyczanie (ca. 40.000 w Saksonii) jest jedyna w Europie.
  • Serbołużyckich audycji rozgłośni MDR można słuchać także poza Łużycami Górnymi na frekwencji UKW 100,4 MHz czy jako Live-Stream.

Dla telewizji MDR FERNSEHEN Rozgłośnia w Dreźnie przygotowuje pod tytułem „Wuhladko“ w każdą pierwszą sobotę miesiąca półgodzinną audycję w języku górnołużyckim z niemieckimi napisami do oglądania od godz. 11.30, powtórka w następny wtorek o godz. 5.30 oraz w telewizji rbb Fernsehen w drugą niedzielę miesiąca od godz. 13.30 Uhr. Co niedziela nadawany jest także „Piaskowy Dziadek“ na dwujęzycznym kanale.

Studio filmowe Sorabia-Film-Studio/Serbska filmowa skupina

W studiu kręci się przede wszystkim filmy dokumentalne i krótkometrażowe o współczesnym życiu Serbołużyczan, o wybitnych osobistościach i ważnych wydarzeniach życia kulturalnego. Ponadto powstają tu audycje filmowe dla Rozgłośni RBB – Rundfunk Berlin-Brandenburg – i jej miesięcznego magazynu w języku dolnołużyckim „Łužyca“.

Nabożeństwa katolickie

Liebfrauenkirche
An der Petrikirche 7
02625 Bautzen

  • niedziela o godz. 9.30
  • pierwszy i trzeci wtorek miesiąca o godz. 8.00
  • pierwszy piątek miesiąca o godz. 19.00
  • nabożeństwa podczas adwentu, w maju i w październiku w czwartki o godz. 18.00

Nabożeństwa ewangelickie

Michaeliskirche
Wendischer Kirchhof 1
02625 Bautzen

  • pierwsza niedziela miesiąca o godz. 10.00
  • w dni świąteczne o różnej porze

Centrum Językowe Witaj/Rěčny centrum Witaj

Centrum Językowe Witaj jest samodzielną jednostką Domowiny – Związku Serbołużyczan t.zn. Zadaniem centrum jest podejmowanie starań na rzecz zachowania i propagowania języka serbołużyckiego. Priorytetem jest tu żywe i autentyczne nauczanie języka serbołużyckiego w przedszkolach i w szkołach. Dzieci i młodzież maja tutaj możliwość nauczenia się języka na najwyższym poziomie. Rownież dzieci z rodzin niemieckich mogą nauczyć się rozumieć i mówić po serbołużycku. Nauka języka odbywa się w oparciu o wypróbowane, nowoczesne metody kształcenia.

www.witaj-sprachzentrum.de

Grupa Witaj w przedszkolu „Knirpsenland“

Od 2001 roku dzieci mogą uczyć się w tej jednostce na życzenie rodziców j. serbołużyckiego. Poprzez zabawę Witaj prowadzi do serbołużycko-niemieckiej dwujęzyczności. Dziecko osłuchuje się z j. serbołużyckim i jest w stanie nauczyć się w krótkim czasie jego rozumienia. Dzięki temu rozwijane są dodatkowe jego społeczne, interaktywne i poznawcze zdolności. Dzieci korzystają z wielu możliwości, by zdobyte umiejętności językowe stosować przy okazji świąt i festynów odbywających się w przedszkolu i poza nim i w taki sposób przyczyniają się do kontynuacji i zachowania serbołużyckiej mowy i tradycji.

www.awo-bautzen.de

Przedszkole/Pěstowarnja „Jan Radyserb-Wjela“

Do przedszkola uczęszczają serbołużyckie i niemieckie dzieci. Wszystkie dzieci zapoznają się z językiem i tradycjami serbołużyckimi. W przedszkolu sześć grup pracuje na zasadach Witaj. Wychowawczynie w tych grupach rozmawiają z dziećmi konsekwentnie od pierwszego dnia po serbołużycku. Pracują metodą imisyjną, co oznacza po prostu „zanurzenie się“ w nowy język.

www.csb-militz.de

Serbołużyckie Centrum Oświatowo-kulturalne Serbski šulski a zetkawanski centrum

Serbołużyckie Centrum Oświatowo-kulturalne obejmuje Serbołużycką Szkołę Podstawową ze świetlicą, Serbołużycką Szkołę Średnią i Serbołużyckie Gimnazjum i Liceum. Centrum podlega Starostwu Powiatowemu w Budziszynie. Zespoł budynków w północnej części miasta został odremontowany i rozszerzony w latach 2007–2009.

Serbołużycka Szkoła Podstawowa/Serbska zakładna šula
Szkoła dla dzieci serbołużyckich i niemieckich, które chcą się uczyć j. serbołużyckiego.

Serbołużycka Szkoła Średnia/srjedźna šula
www.sorbische-ms-bautzen.de

Serbołużyckie Gimnazjum i Liceum/Serbski gymnazij
www.sorbisches-gymnasium.de

Sebołużycka Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Centrum Kształcenia Ekonomiczno-Technicznego/Serbska fachowa šula za socialnu pedagogiku

Szkoła kształci przyszłych serbołużyckich wychowawców i wychowawczynie, a dyplomy uczelni są zrównane z dyplomami innych uczelni państwowych.

www.bsztechnikbautzen.de

Instytut Serbołużycki/Serbski institut

Założony w 1951 roku jako Oddział Instytutu Niemieckiej Akademii Nauk w Berlinie, a jego celem są badania dziejów narodu serbołużyckiego. Kierunki badań to: historia kultury i społeczeństwa, językoznawstwo, empiryczne badania kultury i nauka o narodzie. W 1992 roku został przekształcony w samodzielną jednostkę Saksonii i Brandenburgii. Instytut posiada oddział zamiejscowy w Cottbus i wydaje obecnie jako kontynuację pisma „Maćica Serbska“ sorabistyczny półroczny „Lětopis“. W ramach usług dla publiczności utrzymuje Serbołużycka Bibliotekę Centralną (Sorbische Zentralbibliothek) i Archiwum Serbołużyckie (Sorbische Kulturarchiv).

www.serbski-institut.de